میخک
Eugenia caryophyllata
خاصیت درمانی :
بی حس کننده موضعی
خانواده:
مورد (Myrtaceae)
اندام دارویی:
غنچه های بازنشده
مزاج :
بسیار گرم و خشک
کلیات گیاه شناسي
درخت میخك بومي جزائر اندونزي و اقیانوسیه است و بعلت زیبایی خاصی که دارد امروز در بیشتر نقاط دنیا بعنوان درخت زینتي پرورش داده مي شود . البته در مناطق سردسیر این گیاه در گلخانه و گرم خانه نگهداري مي شود . در قدیم الایام میخك ادویه ای گران قیمت بوده که تنها پادشاهان و ثروتمندان مي توانستند از آن استفاده کنند .
میخك درختي است كوچك و مخروطی شکل که برگهاي آن هیچ وقت زرد نمي شود و در تمام طول سال سبز است. ارتفاع این درخت تا 10 متر مي رسد. برگهاي آن نوك تيز و بيضوي و دم برگهاي آن قرمز رنگ است و به درخت زیبایی مخصوصي مي دهد گلهای میخك كوچك و مجتمع بصورت خوش هایی شامل 10 تا 25 گل مي باشد .
وجه تسمیه این درخت بدین دلیل است که غنچه های خشک شده آن که کوچك و بطول يك سانتي متر است بشکل میخ کوچك مي باشد.
ترکیبات شیمیایی:
روغن فرار (حاوی اوژنول و بتاکاریوفیلین)، تانن، هومولن و ....
غنچه های درخت میخک پس از باز شدن يعني قبل از اینکه رنگ خاکستري و ارغواني آن تبدیل به قرمز شود باید چیده و خشك نمود . میخك که بعنوان ادویه و دارو بکار مي رود پودر این غنچه ها مي باشد.
میخك داراي 16 درصد و ساقه های درخت در حدود 5 درصد و برگهای آن دارای 2 درصد اسانس روغني مي باشد که از تقطیر این قسمت ها بدست می آید . اسانس میخک دارای بوئي قوي وطعمي سوزاننده مي باشد .این اساسن سفید رنگ بوده که اگر در مجاورت هوا قرار گیرد رنگ آن تیره و غلیظ مي شود .
اسانس میخک دارای اوژنول ،کاربو فیلین ، الكل بنزيليك ، بنزوات دو متیل ، فورفوول و اتیلن مي باشد . اوژنول که ماده اصلي میخك مي باشد آرام کننده و ضد عفونی کننده است و از آن در دندانپزشکی برای آرام کردن درد دندان استفاده مي شود .
خواص درمانی دیگر:
ضدعفونی کننده (مصرف در سل پوستی و پانسمان ناف کودکان)، ضد نفخ، تقویت کننده اعصاب، محرک اشتها، خوشبوکننده دهان و تقویت کننده لثه ( در مصرف به صورت دهان شویه )
میخك يعني خشك شده غنچه درخت میخك از دو هزار سال پیش بعوان ادویه بکار مي رفته است . میخك از نظر طب قدیم ایران خيلي گرم و خشك است و دارای خواص بسیاری است .
- براي رفع دندان درد و گوش درد بيك قطرع از اسانس میخک و یا روغن آنرا روی دندان بمالید و یا در گوش بچکانید .
- میخك تقویت کننده مغز مي باشد و کسانیکه حافظه ضعیف دارند باید از دم کرده میخك استفاده کنند.
- میخك از سرطان جلوگیری کرده و حتی درمان کننده سرطان مي باشد .
- براي رفع سردرد مفید است
- در برطرف کردن فلج و لقوه موثر است
- ضعف اعصاب را درمان می کند
- براي رفع تنگی نفس مفید است
- کسانیکه مبتلا به بیماری سوواس هستند برای درمان آن باید میخك بخورند
- مقوي معده و جهاز هاضمه است
- کبد و کلیه را تقویت می کند
- سکسکه را برطرف می کند
- برای تقویت نیروی جنسی سرد مزاجان مفید است بدین منظور باید 2 گرم از پودر میخک را با شیر مخلوط کرده و هر روز بمدت يك هفته از آن استفاده کرد
- کسانیکه قطره قطره ادرار می کنند برای درمان آن باید چای میخك بنوشند
- میخك اشتهاآرو است
- بدن را تقویت می کند
- براي ترميم قرنیه چشم و برطرف کردن لکه در چشم ، می توان چند قطره از محلول آبی میخك در چشم بچکانید .
- میخك تب بر است
- میخك کرم کش است و داروهاي کرم کش داراي میخك مي باشند
- برای گردش خون و قلب مفید است
- اسهال و دل درد را تقویت می کند
- برای درمان کمردرد ، چای میخک و یا دو قطره اسانس میخک را با آب گرم و یا چائي مخلوط کرده و بنوشید .
- نوشیدن یك فنجان چای میخك بعد از غذا گاز و درد معده را از بین می برد
- استفاده از میخك گرفتگي عضله را از بین می برد
مقدار مصرف و روش تهیه:
سه نوبت در روز (در مصرف خوراکی ). در هر نوبت ۱ قاشق مرباخوری سرخالی (۳ گرم) از گیاه را به مدت ۲۰ دقیقه در یک قوری چینی دم کرده، بعد از غذا میل کنید.
عوارض جانبی :
عارضه خاصی ذکر نشده است.
مصرف در بارداری و شیردهی :
به دلیل ایجاد انقباضات رحمی در دوران بارداری فقه مشورت پزشک استفاده گردد. در مورد دوران شیردهی مورد خاصی ذکر نشده
موارد منع مصرف :
مورد خاصی ذکر نشده است. فقط در کودکان زیر ۷ سال با احتیاط به است زیر نظر پزشک مصرف شود.
طرز استفاده :
برای تهیه چایي یا دم کرده میخك مقدر 10 گرم میخك را با یک لیتر آب جوش مخلوط کرده و بمدت 5 دقیقه دم کنید
مضرات :
همانطور که گفته شد میخك بسیار گرم است و بنابراین برای گرم مزاجان مناسب نیست و ممکن است باعث ناراحتي كلیه و روده ها شود اینگونه افراد باید میخک را با صمغ عربي مخلوط کرده و بخورند .
نظر بدهید