نعنا
Mentha longifolia
خاصیت درمانی:
ضد نفخ
خانواده:
نعناعیان (Lamiaceae)
اندام دارویی:
برگ.
مزاج
گرم و خشک
کلیات گیاه شناسي
نعناع گیاهی است علفی و چند ساله که علاوه بر ساقه زیر زمینی که گیاه را در خاك مستقر مي سازد دارای ساقه هوایی نیز هست . از محل گره هاي ساقه که در تماس با زمین است ریشه های خارج شده که ساقه جدید را درست مي کند بنابراین اگر شما فقط يك ساقه نعناع در باغچه خود بکارید بزودي تمام باغچه شما پر از نعناع مي شود .
برگهای نعناع بيضي شکل ، نوك تيز و دندانه دار مي باشند. گلهاي آن بسته به نوع نعناع ممکن است قرمز ، ارغواني با سفید باشد. نعناع در مناطق معتدل و آفتاب گیر بخوبي رشد مي کند .
نعناع از قدیم الایام بعنوان یک گیاه معطر و اشتها آور و برای ناراحتي هاي دستگاه گوارش بکار رفته است بقراط پدر علم طب از نعناع در نوشته هاي خود یاد کرده است در قرون وسطي از نعناع در معالجه بیماریها و برای التیام زخم ها و درمان درد گزيدگي زنبور و سگ هار استفاده مي شود
ترکیبات شیمیایی:
اسانس (حاوی کارون، دی هیدرو کارون و منتول)، فلاونوئیدها (شامل کورسیترین، لوتئولین، آپیژنین -۷-گلوکورونید، دیوسمین، هسپریدین، هدیوسمین و ... )
نعناع دارای ماده ای بنام منتول مي باشد که ایجاد احساس خنکي در دهان مي کند . مقدر منتول در نعناع بسته به نوع آن از 35% تا 55% تغییر می کند که البته اگر نعناع دیر کنده شود مقدر منتول آن تا حدود 30 % پائین می اید .
خواص درمانی دیگر:
آرام بخش اعصاب، درمان دل پیچه های گوارشی (آنتی اسپاسمودیک)، مقوی معده و درمان چنگ زدگی معده، درمان سوءهاضمه، تسکین دردهای عضلانی در استفاده موضعی)، ضدعفونی کننده مجاری تنفسی در استفاده به صورت بخور)
- نعناع از نظر طب قدیم ایران نسبتا گرم و خشك است و از نظر خواص دارویی از پونه قوی تر است .
- نعناع باد شکن است و گاز معده و روده را از بین می برد
- نعناع تقویت کننده معده است
- نعناع ضد تشنج و ضد سرفه است
- يك فنجان چای گرم نعناع سینه را آرام می کند
- نعناع مسکن ، آرام بخش و قاعده آور است
- استفاده از نعناع درد شکم را برطرف می کند
- نعناع درمان سرم خوردگی و آنفوانزا مي باشد
- نعناع ناراحتي هاي عصبي را برطرف می کند
- برای تسکین درد دندان نعناع را در دهان گذاشته و بجوید
- آشامیدن چای نعناع و یا عصارع نعناع خونریزی سینه را قطع می کند
- کمپرس نعناع درد سینه و پهلو را از بين مي برد
- نعناع کرم های روده و معده را مي کشد
- برای از بین بردن سکسکه و دل بهم خوردگي و استفراغ نعناع را با انار ترش بخورید
- نعناع ادرار را زیاد می کند
- براي رفع قولنج و دردهاي روده معده و هضم نشدن غذا چای نعناع بنوشید
- برای از بین بردن گلو درد چای نعناع غرغره کنید
- نعناع معرق است بنابراین تب را پائین می آورد
- در هنگام سرما خوردگي بيني را با چای نعناع بشوئید
- یکي از فرآورده هاي نعناع اسانس نعناع است که از تقطیر برگ و سرشاخه های گلدار نعناع تحت اثر بخار آب تهيه مي شود و داراي 50% تا 70 % منتول مي باشد . اسانس نعناع که در کشور انگلستان تهیه مي شود شهرت خاصي درد . این اسانس بعنوان تقویت کننده معده بادشکن ، ضد عفوني کننده ، رفع دل پیچه بچه ها و اسهال بكار مي رود ، برای استفاده از اسانس نعناع كافي است که مقدر يك تا سه قطره آنرا با يك ليوان آب و یا نوشابه مخلوط کرده و بنوشید .
- اسانس نعناع را نباید بمقدار زیاد برای کودکان و نوزادان استفاده کرد زیرا روي حركات تنفسي و قلب اثر گذاشته و ممکن است که خطرناك باشد
- اگر اسانس نعناع به مقدر زیاد مصرف شود فشار خون را بالا برده و موجب حالت تهوع، استفراغ و درد معده و حرکات مري را از بين مي برد .
- براي رفع سردرد های میگرني مي توان پمادي بصورت زیر تهیه کرد و در نقطه ای که درد مي کند بمالید ، اسانس نعناع 3گرم ، روغن زیتون 2 گرم ، الانولین 5 گرم
- براي ضد عفونی کردن بیني محلولي بصورت زیر تهیه کرده و بمقدار پنج قطره در هر سوراخ بینی بچکانید : اسانس نعناع 1 گرم ، روغن بادام شیرین 40 گرم
- اگر بدن شما خارش درد مقدار 2 گرم اسانس نعناع را در 50 گرم وازلین ریخته ، خوب با هم مخلوط کرده و در محل خارش بمالید
- اگر از بیماری رماتیسم و آرتروز رنج می برید از روغن نعناع استفاده کنید طرز استفاده از آن به این صورت است که 2 قطره روغن نعناع را با يك قاشق سوپخوری روغن بادام مخلوط کرده و محل های دردناك را با آن ماساژ دهید .
- برای رفع سردرد از کمپرس نعناع استفاده کنید بدین ترتیب که 10 قطره روغن نعناع را با يك ليوان آب سرد مخلوط کرده و در یک کاسه بریزید سپس يك پارچه که باندازه پيشاني باشد در آن فرو برده آب اضافي آنرا بگیرید و روی پیشانی و شقیقه ها بگذارید تا سردرد برطرف شود.
- نعناع بهترین دوست کبد است . کبد را تمیز کرده وصفرا را رقیق می کند و کلسترول خون را پائین می آورد . برای این مورد چای نعناع را قبل از غذا بنوشید
- نعناع با تمام خواصي که گفته شد اگر زیاد مصرف شود سیستم گوارشي را تحريك مي کند. اگر شما دو تا سه فنجام چای نعناع در روز بنوشید بهتر است که بعد از دو هفته چند روزي انرا قطع کرده و دوباره شروع کنید
مقدار مصرف و روش تهیه:
سه نوبت در روز. در هر نوبت ۱ قاشق چای خوری (۲-۱گرم) از برگ گیاه را به مدت ۲۰ دقیقه در یک قوری چینی دم کرده، بعد از غذا میل کنید.
عوارض جانبی:
در برخی افراد ممکن است سبب ایجاد حالت ترش کردن (بازگشت اسید از معده به مری و ایجاد التهاب در مخاطهای گوارشی گردد.
مصرف در بارداری و شیردهی:
مورد خاصی ذکر نشده است.
موارد منع مصرف:
التهاب یا انسداد صفراوی، آسیب شدید کبدی
ملاحظات:
مصرف اسانس نعنا (مانتول) در کودکان زیر ۲ سال به صورت داخلی و خارجی ممنوعیت دارد.
نظر بدهید